Padel, tenis, squash ve badmintonun unsurlarını bir araya getiren bir raket sporudur. Genellikle çiftler halinde, etrafı cam ve tellerle çevrili daha küçük bir kortta oynanır; duvarların oyunun bir parçası olmasıyla farklı bir dinamizm sunar. Basit kurallarıyla yeni başlayanlara hızlıca hitap ederken, stratejik yönüyle de deneyimli oyuncular için zengin bir oyun deneyimi sağlar. Tenise benzer raket ve toplarla oynansa da padel, kendine özgü kuralları ve saha yapısıyla ayrılır. Eğlenceli ve tempolu yapısı, aynı zamanda sosyal bir spor olması sayesinde padel, dünyada hızla popülerlik kazanmaktadır.
Kökeni
Padelin kökenleri, 1920’lerde ABD’de oynanan platform tenise kadar uzanır. Kış aylarında yükseltilmiş platformlarda oynanan bu oyun, telli raketler yerine katı yüzeyli kısa raketler ve süngerimsi kauçuk toplar kullanıyordu. Kortların etrafı ağlarla çevriliydi ve daha küçük ölçülerde oynanmasıyla padelin sonraki yapısına ilham verdi.
Padelin asıl doğuşu ise 1969’da Meksikalı iş insanı Enrique Corcuera ile gerçekleşti. ABD seyahatlerinde paddle-tennis ile tanışan Corcuera, Acapulco’daki arazisine 20×10 metrelik bir kort kurdu. Kortun etrafına duvarlar ekleyerek hem topların dışarı kaçmasını önledi hem de oyuna farklı bir dinamizm kazandırdı. Bu fikir, padelin bugün en belirgin özelliği olan duvarlarla çevrili kort yapısının temelini oluşturdu.
Ayrıca squash sporu da Corcuera’nın tasarımını etkiledi. Squash’taki kapalı saha ve duvarlardan sekerek oyunun devam etmesi, padelin uzun rallilere ve stratejik vuruşlara dayalı yapısına büyük katkı sağladı.
Kort Özellikleri
Padel kortu, tenis ve squash unsurlarını birleştiren özel bir yapıya sahiptir. Oyun her zaman kapalı bir alanda, cam ve metal tellerle çevrili dikdörtgen bir sahada oynanır. Kort, bir tenis kortunun yaklaşık üçte biri büyüklüğündedir.
-
Ölçüler: Standart padel kortu 20 metre uzunluğunda ve 10 metre genişliğindedir.
-
Arka Duvarlar: 3 metre yüksekliğe kadar cam panellerle kaplanır. Camın üzerinde kortu tamamlayan metal tel kısım bulunur.
-
Yan Duvarlar: 4 metreye kadar çıkar; ilk 2 metrelik bölüm cam, geri kalan üst kısım ise metal tel ile çevrilidir.
-
Malzemeler: Duvarlar genellikle temperli camdan yapılır ancak bazı durumlarda beton gibi düz ve sert yüzeyler de kullanılabilir. Kalan alanlar dayanıklı metal tel örgüyle kapatılır.
-
File: Kortun ortasında yer alır ve sahayı ikiye böler. File yüksekliği merkezde 88 cm, yanlarda ise 92 cm’dir.
-
Çizgiler: Kortun ortası bir çizgiyle ikiye ayrılır. Arka duvardan 3 metre içeride yer alan çizgiler servis kutularını oluşturur.
-
Oyun Dinamiği: Top kort içinde yalnızca bir kez zıplayabilir ve ardından rakibe geri gönderilmelidir. Top cam veya tel duvarlara çarpabilir; sayı, top rakibin sahasında iki kez zıpladığında kazanılır.
Ekipman
-
Raket: Telli değil, delikli ve katı bir yüzeye sahiptir. Genellikle karbon fiber veya fiberglass malzemeden üretilir.
-
Top: Tenis topuna benzer, ancak basınç ve yapısal olarak farklıdır.
-
Aksesuarlar: Oyuncular çoğunlukla padel için özel tasarlanmış taban yapısına sahip ayakkabılar giyer.
Kurallar
Padel, öğrenmesi kolay ama derinleştikçe strateji gerektiren bir spordur. İşte oyunun temel kuralları:
Oyuncu Sayısı
-
Padel bir takım sporudur. Genellikle çiftler halinde oynanır, yani oyunun başlaması için kortta 4 oyuncu bulunmalıdır (2’ye karşı 2).
Oyun Dinamikleri
-
Puanlama Sistemi: Padel, tenisteki puanlama sistemini kullanır: 15, 30, 40 ve “deuce” (eşitlik). Setler, 6 oyuna ulaşan ilk takım tarafından kazanılır; genelde maçlar 3 set üzerinden oynanır. Profesyonel turnuvalarda 2020’den itibaren “golden point” (40–40’ta tek sayılık karar puanı) uygulanmaya başlanmıştır.
-
Saha Değişimi: Her tek sayılı oyun sonunda (1-0, 2-1, 3-2 vb.) taraflar kort değiştirir.
-
Topun Oyun İçinde Kalması: Top her zaman önce zemine değmelidir. Zemine değdikten sonra cam veya tellere çarpması serbesttir. Tek istisna servistir: servis sırasında top yalnızca yere ve ardından cam duvara temas edebilir; tel çite çarpması geçersiz sayılır.
-
Vuruş Biçimleri: Oyuncular topu ister sekmeden (vole) ister bir kez sekmesine izin vererek vurabilir. Aynı anda iki kez vurmak yasaktır.
Servis Kuralları
-
Servis mutlaka çapraz oynanır: sağdan başlayan servis, karşı tarafın sol servis kutusuna yönlendirilmelidir.
-
Servis sırasında top elden bırakılarak yere sektirilir ve bel hizasının altında vurulmalıdır. Tenisten farklı olarak top yukarıdan fırlatılıp vurulmaz.
-
Servis, top rakip kareye düştükten sonra tel çite çarpmamalıdır; çarparsa geçersiz olur.
-
Her servis için iki deneme hakkı vardır. İlk denemede hata yapılırsa ikinci servis kullanılır.
-
Eğer servis sırasında top fileye değip doğru kareye düşerse, bu “let” sayılır ve servis tekrarlanır. Ancak top fileye değdikten sonra kareye düşüp yan tel çite temas ederse servis geçersiz olur.
Diğer Önemli Kurallar
-
Güvenlik İpi: Raketin bileğe bağlanan güvenlik ipi her zaman takılı olmalıdır. Bu, oyuncu güvenliği için zorunludur.
-
Smaçlar: Eğer bir oyuncu topa çok sert vurur ve top kort dışına çıkar, sayı o oyuncunun olur. Ancak rakip oyuncu top dışarı çıkmadan önce koşarak kort dışına çıkıp topu rakip sahaya geri gönderebilir (çok zor ama etkileyici bir hareket!).
-
File Teması: Oyun sırasında raket, giysi veya vücudun herhangi bir kısmı fileye değerse, sayı rakibe verilir.
Küresel Yayılım
-
2023 itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 25 milyon oyuncu ve 90’dan fazla ülkede padel kortları bulunmaktadır.
-
İspanya, padelin en yaygın olduğu ülkedir; burada 20.000’den fazla kort vardır.
-
Uluslararası yönetim, 1991 yılında kurulan FIP (Federación Internacional de Pádel) tarafından yürütülür.